Erdemli Kumsalı, Türkiye’nin En Uzun 8’inci Kumsalı Oldu

Aşağıda ülkemizin en uzun kumsalları sonucunu verdikten sonra bu kez bu kumsallarla ilgili diğer göze çarpan ayrıntıları ve konusuna göre öne çıkan kumsalları şöyle açıklayabiliriz;

ERDEMLİ KUMSALI TOPLAMDA 36,5 KM’LİK KUMSAL UZUNLUĞU İLE 8. SIRADA YER ALDI

Türkiye’nin En Uzun Kumsalları çalışmasına imza atan Aytaç Kurtuba ile yaşadığımız kent Erdemli özelinde yaptığımız görüşmede Erdemli’de sahil şeridinin ve kumsalların insan eliyle tahribata uğradığını öğreniyoruz.

Araştırmayı yapan Aytaç Kurtuba; Silifke temelli tüm Taşeli İçel yöresi üzerine araştırma, görüntü ve belgesel çekimleri üzerine içerik üreterek yörenin değerlerini tanıtımaya yapmaya çalışan doğa ile bütünleşmiş, tarihi ve kültürel değerlere önem veren biri olarak karşımıza çıkıyor. Kumsallar üzerinde de yaklaşık 6 aydır çalışmakta olan Aytaç Kurtuba çalışmanın bitmediğini, sürekli yenilenme istediğinin de altını çiziyor. “Çalışma neticesinde ortaya çıkan 46 sayfalık çalışma gerçekte çok daha ayrıntılı bir sonraki çalışmanın temel bilgilerini ancak oluşturuyor diyebilirim, çünkü söz konusu kumsallar ayrı ayrı yerinde daha bir çok açıdan yeniden çalışılıp incelenmesi gereken özgün değerler.” diye eklemeyi de ihmal etmiyor.

Bu araştırmanın künyesini bizimle paylaşır mısınız? Kaç gün sürdü? En zorlandığınız Kumsal ölçümünü hangi sahil hattında yaşadınız? sorumuza ise Aytaç Kurtuba

“Araştırmalar uydu izleme üzerinden yapıldığı için kıyılarının ağır yapılaşmaya uğradığı kumsalları incelemek ve ölçüm yapmak oldukça güçtü… Bunların başında da Erdemli Kumsalı geliyor, çünkü bu kumsal bir çok konumdan dış etkenlerle kıyı uzamı kesintisine uğratıldığı için uzunluk bakımından özelliğini yitirmiş durumda. Buna karşın Erdemli Kumsalı’nın görülebilir uzunluğunu vermeye çalıştık. Ancak yine belirtmek gerekir ki bu çalışma bir temel belge özelliği taşımakta, dolayısıyla Erdemli Kumsalı ile ilgili uzunluk kısalık konuları yerinde ikinci aşama incelemelerle son kesinliğine ulaşacaktır.” diyerek araştırmanın sonuç verilerinin belge niteliğinde olduğunu ve Erdemli’de deniz kıyı tahribatının ve doğal yapının bütünlüğünün bozulduğunun altını çiziyor.

Doğru ve sağlıklı yapılaşma ile kumsalların kentsel etkiyle doldurulması o kumsalın özelliğini yitirmesine neden oluyor. Bunun yanında eğer kumsal uzunluk bakımından önemli bir sıralamadaysa onun kesintiye uğramasına neden olacak gemi ve balıkçı barınakları kumsal üzerine yapılmamalı… Yine örnek vermek gerekirse Erdemli kent içi denginde deniz kıyısında görülen yapay dolgu da bu kumsalı bölen etkenlerden biri… Bunun gibi bazı yerlerde yazlık toplu konutların kıyı boyunun deniz etkisinden korunması için kaya dökümü dalga kıran uygulamaları ile yine kumsal doldurulup bölünebiliyor. Tüm bu bölünmeler o kumsalın turizm yatırımı almasını doğrudan olumsuz etkilemez ancak edinilmiş yeryüzü özellikleri bakımından kumsalın kendi özgünlüğünü yitirmesine neden olur. Erdemli Kumsalı’nda da durum böyle. İncelediğimiz tüm kumsallar arasında yalnızca Erdemli Kumsalı kendi özelliğini yitirdiği için bir bütün olarak verdiğimiz uzunluğu çıplak gözle taşımamakta…

Türkiye Kumsalları üzerine yaptığınız araştırma neticesinde özellikle Erdemli Kumsalı için eklemek istedikleriniz ya da araştırmanızda daha detaylı bilgiler varsa bizimle paylaşır mısınız? sorumuza araştırmanın 46 sayfalık bölümünde yer alan Erdemli Kumsalı bölümünü tek tek ayrıntılarıyla anlatıyor. Araştırma ile Erdemli’de Kumsalların yıl içindeki sıcaklık ortalamalarını, yıllık yağış miktarını, denize açılan tatlı su kaynaklarını, dere yataklarını da öğrenmiş oluyoruz.

ERDEMLİ KUMSALI – 36,5 KM

Bu kumsalda kıyıya yanal ve çok yakın uzayan yoğun ve toplu yazlık yapılaşma düzenine ek olarak ayrıca bir çok yerde kayalık yapay kıyı dolguları ile gemi barınaklarının yapılmış olması, Erdemli Kumsalı’nın ülkemizde en çok bozunuma uğrayan kumsal olduğunu gösterir. Bu kıyı bozunumundan dolayı kumsalın gerçek uzunluğunu belirlememiz öylesine güçleşmiştir ki kumsalın doğu ve batı uçları için vereceğimiz konumların yanlışlık olasılığı oldukça yüksek duruma gelmiştir. Yanlışlık olasılıklarını vererek ölçeceğimiz kumsal için öngördüğümüz uzunluk 36,5 km olmakla birlikte yerinde incelemelerle kumsal kıyının uzunluğunun daha da kısalması yada uzaması söz konusu olabilecektir.

Göreceli bakışla yorum yapmakla birlikte ölçmeye başladığımızda, güneybatı kuzeydoğu doğrultusunda neredeyse düz bir çizgi biçiminde uzadığını söyleyebileceğimiz bu kumsalın güneybatı ucu (A) Kumkuyu Tırtar yerleşkesi kıyısında (36,540945-34,235727) Lamas Akarca’sı ağzının 2,3 km güneybatısında kalır. Kumsalın kuzeybatı yönünde son uç konumu (B) ise Mersin kent içinde diyebileceğimiz yer olan Soli Pompeipolis kalıntıları önünde (36,740067-34,542074) deniz kıyısındadır.

Kumsalın güneybatı ucunu başlangıç alıp kıyı boyu ilerlediğimizde, 350 metre sonra bir suyak ağzı, 2,3. km’de Lamas Akarcası ağzı, 3. km’de denize iki kaya dökümü dolgusu ile çıkım yapılmış ve içinde 350 kıyı boyu ölçülen Odtü gemi barınağı, 5,3. km’de, 6,2. km’de , 6,9. km’de, 7,6. km’de, 8,5. km’de ve 8,6. km’de kaya dökümü ile denize çıkışları uzatılmış altı ayrı sekak ve suyak ağızları görülür. Bu ilk kumsal bölümü 9 km olduktan sonra, kıyıda yerleşim düzeni yayılmış olan Erdemli kentine varılır. Burada toplam 1 km uzunluk boyunca kıyıya dolgu yapıldığı için kumsalın yok edildiğini düşündüğümüz bölümü geçtikten sonra 10,7. km’de Sorgun Akarcası ağzı, 11. ve 11,4 km’ler arası Erdemli kent içi gemi barınağı, 11,8 ile 12,2. km’ler arası küçük balıkçı barınağı, 13,5. km’de denize kaya dökümü çıkıntısı verilmiş sekak ağzı, 16,1. km’de Arpaçbahşiş Sekak ağzı, 17,8. km’de Karakuz akak ağzı, 23,2. km’de Koca Suyu akak ağzı, 28,1. km’de Tece akak ağzı, 33,1 km’de Eski Mezitli suyak ağzı yer alır.

EN GENİŞ KUMSAL TALAT GÖKTEPE KORULUĞU

Kıyı boyu ile toprak kara yakasında çevre çizgisi ölçülen kumsalın dolamı yaklaşık 74 km uzunlukta ölçülür. Bu dolam içinde kalan açık kumlu yüzeyin yayılımı ise yalnızca 1600 dönüm genişliktedir. Bu sayısal değerler ışığında 100 metre kıyı başına düşen kumsal yüzey genişliği ise oldukça sıkışık bir kumsal yayılımı olarak 4,4 dönüm çıkar. Kıyıdan karaya ölçülen en geniş kumsal açılımı ise 200 metre ile Erdemli kent içi batı girişine yer alan Talat Göktepe Korusu’nda yer alır.

Erdemli Kumsalı’nın sıcaklık ve yağış değerlemesine kumsalın kendisine adının veren kıyı yerleşimi olan Erdemli temel alarak bakılıp verildiğinde, yıllık ortalama ortam sıcaklığı 18,5 C°, ortalama yağış düzeyi 621 mm, yıllık ortalama deniz suyu sıcaklığı 22,7 C° olarak ölçülür. Yaz aylarına baktığımızdaysa yıllar ölçütünde ortalaması alınan ortam sıcaklıkları, mayıs ayında 20,2 C°, haziran ayında 23,9 C°, temmuz ayında 26,6 C°, ağustos ayında 26,9 C°, eylül ayında 24,8 C° , ekim ayında 20,9 C°’dir. Deniz suyu sıcaklık ortalamaları ise nisan ayında 18,4 C°, mayıs ayında 21,5 C°, haziran ayında 25,2 C°, temmuz ayında 28,1 C°, ağustos ayında 29,1 C°, eylül ayında 28,4 C°, ekim ayı 26,1 C°, kasım ayında 22,8 C°, aralık ayında 20,1 C° olarak ölçülür. Yıl boyunca gökyüzü tümden açık güneşli gün sayısı 141,8 gün olan bu kumsalda, yine yıl boyunca sıcaklığın 30 C° üzerinde izlendiği sıcak gün sayısı ortalama 69,1 gün olarak çıkar.

Erdemli’de yaşayan birçok kişi bu araştırmaya bakarak “Erdemli’de bu kadar uzun kumsal var mı?” diyebilir. Şahsen ben de bu soruyu kendi kendime sordum. 36,5 km’lik Erdemli Kumsalı birçok kumsalın toplamı olduğunu düşünüyorum? Doğru mudur? Bu haliyle Erdemli Kumsalının Doğudan Çeşmeli batıda Kızkalesi hattı boyunca kaç kumsalı vardır? şeklindeki sorumuza;

“Tüm bu konumlarla belirttiğimiz üzere bu kumsalın bir çok yeri su ağızları ile bir yandan bölünmüşken bir yandan da Erdemli ve Mersin kent içi bölümüne denk gelen kıyılarında yoğun yapılaşma görmüş ve bunların da dışında kalan yerlere büyük yazlık konutların yayılımı eklenmiştir. Sonuç olarak kumsal dokusu var olmakla birlikte söz konusu Erdemli Kumsalı yeterince kullanılmış ve kumsal bütünlüğü yitirilmiş durumda görünmektedir.” diyerek Erdemli’de Kumsalların değerini fark edemediğimiz ve gerek yönetenlerin gerekse biz yaşayanların kumsallara yeteri kadar önem vermediğimizi anlıyoruz.

Haber/Röportaj: Emre TÜRKMEN